Het verdwenen kasteel van Weesp
350 jaar lang was ’t Huijs ten Bosch onvindbaar, tot een nieuw archeologisch onderzoek met innovatieve sensortechnieken het kasteel weer blootlegde.
Doel/onderzoeksvraag
De onderzochte vindplaats is het middeleeuwse kasteel ’t Huijs ten Bosch, gebouwd na 1220 en verwoest in 1672. De site zelf is echter nooit archeologisch onderzocht en er is weinig bekend over de vesting zelf en de staat van eventueel bewaarde archeologische overblijfselen in de ondergrond. Er zijn wat grond- en vegetatiesporen aanwezig, maar deze bieden geen goede basis voor het beantwoorden van deze bovenstaande vragen.
Het project is opgezet als een onderzoek naar zowel de toepassing als de vergelijkende waarde van innovatieve sensortechnieken voor prospectiedoeleinden en naar de aard, omvang en staat van bewaring van de site.
Werkwijze
Om de effectiviteit van de sensoren in verschillende jaargetijden te kunnen beoordelen zijn er drone opnames gemaakt in februari, juni en september 2022. Om de meerwaarde van de verschillende sensoren te kunnen bepalen, en zoveel mogelijk informatie over het terrein te verzamelen is er onderzoek gedaan met thermische, multispectrale, en optische cameras, en een LiDAR laserscanner.
Daarnaast is er onderzoek gedaan door middel van boringen, en is er geofysisch onderzoek uitgevoerd met magnetometrie en elektromagnetische inductie (EMI).
Resultaten
De geofysische prospectie en remote sensing-operaties met drones hebben duidelijke sporen van het kasteel opgeleverd. Deze variëren van evidente kasteelmuren (funderingen van-) tot mogelijke resten van muren en een zeer duidelijke afbakening van de gracht.
Geleerde lessen
- Thermisch opnames waren zowel nuttig in de lente als in de herfst, maar leverden weinig op in een koud en regenachtig opnamemoment in de winter vanwege de slechte beeldkwaliteit.
- De thermische opnamen in juni leverden een minder scherp maar toch degelijk beeld op vanwege de grote temperatuurverschillen tussen dag en nacht in die periode.
- De thermische opnames in september leverden het meeste op.
- Het jaarlijkse tijdvenster voor multispectrale opnames op deze locatie is klein en zeer specifiek gebleken, en hangt ook af van de jaarlijkse droogte.
- Afhankelijk van de omstandigheden kunnen van drone fotogrammetrie afgeleide DEM’s en van drone LiDAR afgeleide DEM’s vergelijkbare precisie en nauwkeurigheid leveren.
- Het drone fotogrammetrie DEM was optimaal op basis van de opnames in de winter, vanwege de lage stand van de gewassen.
- Daarnaast biedt LiDAR vooral voordelen op het gebied van snelheid van data-acquisitie en vegetatiepenetratie, en geeft een scherper beeld dan het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN) op deze site, al zijn de belangrijkste contouren op zowel drone LiDAR als de AHN te herkennen
Verwijzing naar rapporten
- Waagen, J. (2023). In search of a castle: Multisensor UAS research at the Medieval site of ‘t Huijs ten Bosch, Weesp. 4D Research Lab report series, 4. https://doi.org/10.21942/uva.23375486.v2
- Jayasena, R., Lambregts, N., van den Oever, F., & Waagen, J. (2023). Het verdwenen kasteel van Weesp. Een archeologische verkenning naar het dertiende-eeuwse Huis ten Bosch. Amstelodamum, (3), 133.
Colofon
Project uitgevoerd in samenwerking met Bureau Monumenten en Archeologie van de Gemeente Amsterdam, Saricon, 4D Research Lab van de Universiteit van Amsterdam en Hollandia Archeologen, met vriendelijke medewerking van de landeigenaar.